در بازار مشتقه بورس ایران، معاملهگران برای شرکت در قراردادهای اختیار معامله (Option) نیاز به واریز وجه تضمین دارند. اما تفاوت میان «وجه تضمین اولیه» و «وجه تضمین لازم» دقیقاً چیست و چرا اهمیت دارد؟ در این مطلب، به زبان ساده توضیح میدهیم که هرکدام چه نقشی دارند و چگونه روی معاملات شما تأثیر میگذارند.
🔹 وجه تضمین اولیه چیست؟
وجه تضمین اولیه مبلغی است که فروشندهی اختیار خرید (Call Option Writer) باید در زمان باز کردن موقعیت فروش در حساب عملیاتی خود مسدود کند.
هدف از این مبلغ، تضمین ایفای تعهد فروشنده در مقابل خریدار است.
در واقع، اگر خریدار تصمیم بگیرد از حق خرید خود استفاده کند، بورس مطمئن میشود فروشنده توانایی انجام تعهد را دارد.
به زبان ساده:
وجه تضمین اولیه = مبلغی که برای شروع موقعیت فروش باید بگذاری تا قرارداد معتبر شود.
🔹 وجه تضمین لازم چیست؟
بعد از آغاز قرارداد، ممکن است قیمت دارایی پایه (مثلاً سهم یا شاخص مربوطه) تغییر کند. با این نوسانات، ریسک موقعیت فروشنده نیز تغییر میکند.
در این حالت، بورس مرتب حساب میکند که آیا وجه تضمین فعلی کافی است یا نه؟
اگر موجودی کمتر از حد مجاز شود، اخطاریه افزایش وجه تضمین (مارجین کال) صادر میشود و فروشنده باید وجه بیشتری واریز کند تا سطح وجه تضمین لازم دوباره تأمین شود.
به زبان ساده:
وجه تضمین لازم = مبلغی که باید همیشه در حساب باقی بماند تا موقعیت شما فعال بماند.
📈 جمعبندی
در قرارداد اختیار، وجه تضمین اولیه مبلغی است که فروشنده در ابتدای ایجاد موقعیت باید پرداخت کند تا تعهد او در برابر خریدار تضمین شود.
اما وجه تضمین لازم حداقلی از موجودی است که باید در طول دوره قرارداد در حساب باقی بماند و با تغییر قیمتها ممکن است افزایش یا کاهش یابد.
اگر موجودی حساب از این حد کمتر شود، بورس اخطاریه افزایش وجه تضمین صادر میکند (مارجین کال).
بهطور خلاصه، وجه تضمین اولیه برای شروع معامله است و وجه تضمین لازم برای حفظ موقعیت در طول زمان.
در نتیجه، فروشندهی اختیار خرید باید همیشه مراقب باشد که موجودی حسابش از حداقل وجه تضمین لازم کمتر نشود؛ در غیر این صورت، موقعیت او توسط بورس بسته خواهد شد.
